رفتار انساندوستانه کورش با اقوام از او یک شخصیت مقدس ساخت. مرزهای کشور کورش در شرق از حدود رود سند و رود سیحون آغاز می شد و در غرب به دریای مدیترانه و دریای اژه می رسید.نقش کورش در سازندگی تاریخ اهمیت ویژه ای دارد. کوروش وقتی به کشوری حمله می کرد دین و ایین انها را ازاد می گذا شت و مخلف برده داری بود در این زمینه گزینوفون می گوید: “کشور کورش بزرگترین و شکوهمندترین بود و این سرزمین پهناور را کورش به نیروی تدبیرش یک تنه اداره می کرد. کورش چنان به ملتهائی که در این سرزمینها می زیستند دلبستگی داشتو از آنها مواظبت می نمود که گوئی همه آنها فرزند اویند.مردم این سرزمینها نیز به بوبه خود ویرا پدر و سرپرست غمخوار خودشان می دانستند. کارگزاران دولت در عهد کورش به تمامی عهد و پیمانها و سوگندهایشان وفاداری نشان میدادند و از او فرمان می بردند.” کورش پس از حدودا ۲۳ سال فرمانروائی درگذشت و پیکرش در پاسارگاد به خاک سپرده شد.
هر بار که حریفی از پای در می افکند مثل یک شهسوار جوانمرد دستش را دراز می کرد و حریف افتاده را از خاک بر می گرفت.
در سال ۱۹۷۱ میلادی، سازمان ملل متحد منشور کوروش را به همهٔ زبانهای رسمی سازمان منتشر کرد و بدلی از این منشور در مقر سازمان ملل در شهر نیویورک قرار داده شد. همکنون این منشور در موزه بریتانیا نگهداری میشود
آرامگاه کوروش بزرگ که به احتمال زیاد پیش از مرگ وی و به فرمان خودش ساخته شدهاست در همه دوره هخامنشی مقدس به شمار میرفت و به خوبی از آن نگهداری میکردند. به گفتهٔ آریان، در زمان شاهنشاهی کمبوجیه، مقامی که وظیفه نگهداری از آرامگاه کوروش بزرگ را داشتند، سهمیهای به شرح یک گوسفند در ماه جهت قربانی کردن برای کوروش بزرگ، از شاهنشاه دریافت میکردند در حمله اسکندر مقدونی یک شخص مقدونی در این آرامگاه را شکسته بود و اشیا آن را تاراج کرده اسکندر دستور داد آرامگاه کوروش را مرمت کنند. هکل و یاردلی با اشاره به مرمت آرامگاه و نقل قولی از پلوتارک مبنی بر مجازات عاملان تعارض به آرامگاه مینویسند که هدف اسکندر از این کار علاقه شخصی او به کوروش و حرکتی خیراندیشانه وسیاسی بود تا بتواند خود را جانشین مشروع کوروش و هخامنشیان معرفی کند از وضعیت آرامگاه در دورههای اشکانی و ساسانی اطلاع چندانی در دست نیست.
تصاویر ارامگاه کوروش کبیر در دوران مختلف
آرامگاه کوروش کبیر در زمان هخامنشیان و ساسانیان
آرامگاه کوروش کبیر ترسیم در سال ۱۸۴۰ میلادی
آرامگاه کوروش کبیر عکس علی سامی در سال۱۳۳۰
آرامگاه کوروش کبیر در زمان حال
بخشی از سخنان موجود از کوروش کبیر
دستانی که کمک می کنند پاکتر از دستهایی هستند که رو به آسمان دعا می کنند. کوروش کبیر
خداوندا دستهایم خالی است ودلم غرق در آرزوها -یا به قدرت بیکرانت دستانم را توانا گردان یا دلم را ازآرزوهای دست نیافتنی خالی کن کوروش کبیر
اگر میخواهید دشمنان خود را تنبیه کنید به دوستان خود محبت کنید. کوروش کبیر
آنچه جذاب است سهولت نیست، دشواری هم نیست، بلکه دشواری رسیدن به سهولت است .کوروش کبیر
وقتی توبیخ را با تمجید پایان می دهید، افراد درباره رفتار و عملکرد خود فکر می کنند، نه رفتار و عملکرد شما .کورش کبیر
سخت کوشی هرگز کسی را نکشته است، نگرانی از آن است که انسان را از بین می برد .کوروش کبیر
پیش از آنکه پاسخی بدهی با یک نفر مشورت کن ولی پیش از آنکه تصمیم بگیری با چند نفر .کوروش کبیر
تنها راهی که به شکست می انجامد، تلاش نکردن است .کوروش کبیر
دشوارترین قدم، همان قدم اول است .کوروش کبیر
عمر شما از زمانی شروع می شود که اختیار سرنوشت خویش را در دست می گیرید .کوروش کبیر
باران باش و ببار نپرس کاسه های خالی از آن کیست.کورش کبیر